ช่วงนี้ใครๆก็เล่น DeFi โดยไม่รู้ว่ามันมีความเสี่ยงที่เมื่อเทียบกับ CeFi (การใช้งาน Exchange ต่างๆ) มากพอสมควร จากที่ผมได้รู้จัก DeFi มา
เลยอยากมาเตือนเพื่อนๆ ก่อนที่จะเข้ามาลงทุนในโลกของ DeFi ว่ามีความเสี่ยงอะไรบ้างที่เราต้องประเมิน และ คิดให้ดีก่อนว่าคุ้มค่าที่จะลงทุนมั้ย เมื่อเทียบกับผลตอบแทนที่สูงกว่าดอกเบี้ยธนาคาร
ความเสี่ยงของโลก DeFi
ผมขอแบ่งออกเป็นสองส่วนหลักๆ ได้แก่ ฝั่งของผู้ใช้งาน และ ฝั่งของแพลตฟอร์ม
1.User Error
- Wallet : การเก็บรักษา Private Key
ทุกครั้งที่เราสร้างกระเป๋า จะมี private key หรือ ที่เรารู้จักกันดีในชื่อ seed phrase เป็นสิ่งที่จำเป็นมากๆ เพราะเป็นสิ่งที่ใช้ในการยืนยันความเป็นเจ้าของ wallet นั้นๆ ซึ่งหลายๆคนพอสร้างกระเป๋าขึ้นมา ก็มักจะเซฟเก็บไว้ในคอม หรือ อัพโหลดลง Cloud ต่างๆ ทำให้มีโอกาสถูกแฮคได้ง่ายๆเลย ถ้า แฮคเกอร์ได้ private key ของคุณไป ก็สามารถโอนเงินออกจากกระเป๋าได้ทั้งหมดเลย !!!
คำแนะนำ : ให้จด Private Key ใส่กระดาษเก็บไว้ในที่ส่วนตัว หรือ ในตู้เซฟ
ไม่ควรเก็บไว้บนคอม หรือ Cloud (เช่น OneDrive, Google Drive) เด็ดขาด
- Network & Transfer
ในโลกของ DeFi นั้นเราจะต้องใช้ Wallet ของตัวเองในการเชื่อมต่อกับ Blockchain ในแต่ละ Chain ที่เราต้องการ ทำให้เกิดปัญหาในการโอนเงิน เวลาโอนเงินระหว่าง Exchange กับ Wallet หรือ Wallet ด้วยกันเอง ซึ่งถ้าโอนผิด บางครั้งก็สามารถกู้คืนเงินกลับมาได้ แต่สำหรับ worst case ก็คือ เงินหายไปเลย
คำแนะนำ : เช็ค Address & Network ปลายทางให้ถูกต้องอยู่เสมอ
การโอนเงินเข้า BSC ตอนนี้มีแค่ Binance กับ Satang ที่รองรับเท่านั้นผ่าน BEP20
การโอนเงินข้าม Chain ไม่สามารถทำได้ ต้องใช้บริการ Bridge ต่างๆ
- Security & Environment
อุปกรณ์ที่เราใช้เก็บ Wallet และ เล่นDeFi ควรมีความปลอดภัยในระดับนึง
ถ้าเป็น PC ก็ต้องเป็น Windows แท้ & มี Antivirus และ ไม่ลงโปรแกรมเถื่อน
ถ้าเป็น Mobile ไม่ควรลงแอพเถื่อนนอกจากโหลดจาก Store
คำแนะนำ : แนะนำให้ซื้อ Hardware Wallet มาใช้ในการฟาร์มบนโลก DeFi หรือ เก็บรักษาสินทรัพย์ของเราไว้ จะเพิ่มความปลอดภัยไปอีกชั้นนึงครับ
2.Platform Risk
- Tokenomic & Economic
ก่อนที่เราจะลงทุนใน แพลตฟอร์มไหน ให้ศึกษาถึง Tokenomic ของ Gov Token ของแพลตฟอร์มนั้นก่อน ซึ่งสามารถดูได้จาก Whitepaper หรือ Doc ของแพลตฟอร์มนั้นๆ ข้อมูลพื้นฐานที่เราควรดูเลยก็คือ จะมี gov ทั้งหมดกี่เหรียญ, แพลตฟอร์มสร้างมาเพื่ออะไร และ เอา gov ไปใช้ทำไร ที่อยากให้ดูเพื่อที่เราจะได้เข้าใจถึง use case ของ gov และ อนาคตของแพลตฟอร์ม เราจะได้ไม่ดอย หรือ ถ้าจะดอย ก็ดอยแบบมีความหวัง :D - Platform Bug, Scam & audit
ถ้าแพลตฟอร์มมีบัค ถึงจะเป็นแค่ข้อผิดพลาดเล็กๆ แต่ก็สามารถทำให้แฮคเกอร์อาศัยช่องโหว่มาขโมยเงินไปจากแพลตฟอร์มได้ เคสที่ดังๆ อย่าง Flash Loan ของ Pancake Bunny , บางทีตัวแพลตฟอร์มก็ตั้งใจสร้างมาโกงเราเสียเอง โดยจะหลอกระดมทุนให้คนมาซื้อ ICO แล้วเชิดเงินหนี ซึ่งถ้าให้แนะนำ ก็อยากให้ประเมินถึงความเสี่ยงของแต่ละแพลตฟอร์มให้ดีก่อนลงทุนนั่นเอง เช่นมี ออดิทโดยผมได้สรุปคู่มือตรวจสอบความน่าเชื่อถือของแพลตฟอร์ม ไว้แล้วลองไปอ่านกันได้เลยครับ
3.Hardware Wallet
- มีหน้าที่ในการจัดเก็บ Private Key (Seed Phrase) ของกระเป๋าเรา
- เปรียบเสมือนกระเป๋าเงินของเราที่จับต้องได้ ป้องกันการโดนแฮคต่างๆ เช่น คอมโดนไวรัส, โดนรีโมทมาถอนเงิน
- การที่เราเอาเงินไปลงในฟาร์ม ก็เหมือนกับเราเอาเงินไปฝากธนาคาร ถ้าธนาคารโดนโจรปล้น (ฟาร์มโดนแฮค) Hardware Wallet ไม่สามารถป้องกันในส่วนนี้ได้
FAQ
- การที่เราเอาเงินไปลงทุนใน แพลตฟอร์ม ถือว่าเงินไม่ได้อยู่ที่เรา แต่เหมือนกับการเอาเงินไปฝากธนาคาร แล้วให้ธนาคารนำเงินส่วนนั้นไปลงทุนอีกที ถ้าแพลตฟอร์มโดนแฮค หรือ ตั้งใจจะโกงเรา ก็มีสิทธิที่เงินของเราจะหายได้นั่นเอง
- DeFi Platform ที่เราเคยไปลงทุน แม้ตอนนี้จะไม่ได้ฟาร์มแล้ว แต่ก็ยัง
มีความเสี่ยงที่แพลตฟอร์มสามารถดึงเงินเราได้ จากการที่เราไป approve ให้ smart contract เข้าถึง token ในกระเป๋าเรา แนะนำให้ตอนแรกที่ approve ให้จำกัดแค่จำนวน token ที่เราจะใช้ลงทุนเท่านั้น และ เมื่อเลิกฟาร์มแนะนำให้ไปถอนสิทธิ์ในการเข้าถึงด้วย
ดูวิธีการถอนสิทธิตรงหัวข้อ Smart Contract Allowance - ไม่เคยมี Platform ไหนที่ถาม Seed Phrase หรือ Private Key ห้ามใส่ไปเด็ดขาด ซึ่ง Private Key จะใช้แค่ตอน Recover Wallet เท่านั้น
- Hardware Wallet ไม่ได้ป้องกันความเสี่ยงได้ในทุกกรณี
- HW Wallet ใช้ป้องกัน Private Key โดนแฮคจาก Software Wallet
- HW Wallet ใช้ป้องกัน การ Remote ต่างๆ เช่น TeamViewer
- HW Wallet ไม่ได้ป้องกัน กรณี Private Key หลุดออกไปแล้ว
- HW Wallet ไม่ได้ป้องกัน เงินที่อยู่ใน Farm ของ DeFi
Summary
โลกของ DeFi สอดคล้องกับหลักการ high risk high return ผลตอบแทนมาก ก็แลกมากับความเสี่ยงที่มากตาม ถ้าเรารู้จักประเมินความเสี่ยง เตรียมพร้อม และ ลงทุนเท่าที่เรารับความเสี่ยงได้ ก็ถือว่าปลอดภัยในระดับนึงแล้วครับ
