หลังจากที่กระแส DeFi ในบ้านเราเริ่มเป็นที่น่าสนใจ จึงไม่แปลกที่จะมีนักลงทุนหน้าใหม่เข้ามาในวงการเรื่อยๆ ผมเลยอยากทำสารบัญสำหรับมือใหม่ที่เข้ามาในวงการนี้ เพื่อให้เข้าใจความเสี่ยง, ปัญหาที่อาจจะพบเจอ และ เข้าใจในสิ่งที่เราลงทุนนั่นเอง
1.Exchange
Exchange หรือ ตลาดแลกเปลี่ยนเหรียญ (Token) คริปโตเคอเรนซี่มีทั้งในไทย และ ต่างประเทศ เป็นจุดเริ่มต้นแรกเลยสำหรับนักลงทุนหน้าใหม่
ในประเทศไทย
- Bitkub : เบอร์ 1 ของไทย , Volume มากที่สุดในไทย ซื้อง่าย ขายคล่องเลย
- Zipmex : สายออมเงิน หรือ DCA แนะนำเว็บนี้ แค่ถือไว้เฉยๆก็ได้โบนัสแล้ว
- Satang : ระบบเสถียร , ถอนจาก Binance ฟรีค่าธรรมเนียม
รีวิว Zipmex : https://koko-land.medium.com/fcffc64294d1
เปรียบเทียบข้อดี-ข้อเสีย : https://koko-land.medium.com/d0edb8007be3
ต่างประเทศ
- Binance : อันดับ 1 ของโลก CeFi มากที่สุดด้วย Volume และ ฟีเจอร์ต่างๆ ที่ไม่ว่าจะเป็นการออมเงิน , ฟิวเจอร์ , มาจินเทรด และ เป็นประตูไปสู่โลก DeFi
(จำเป็นสำหรับการเล่น DeFi บน BSC Chain อย่างมาก, สมัครผ่านลิ้งค์นี้ได้เงินคืน 10% จาก Trade Fee) - Huobi : 1 ใน Top 3 ของโลก CeFi ด้วย Volume ถึง 17K ล้านดอลลาห์ เป็นเว็บยอดนิยมของคนจีน และ ตอนนี้ได้ทำ Blockchain ของตัวเองขึ้นมาสู้กับ Binance มี Grid Bot สำหรับ Spot Trade ให้ใช้งานฟรีอีกด้วยครับ
(จำเป็นสำหรับการเล่น DeFi บน Heco Chain) - OKEx : Top 20 ของโลก CeFi
(จำเป็นสำหรับการเล่น DeFi บน OKEx Chain) - AscendEX : ใช้ในการโอนย้าย Stable Coin (USDC) ไปยัง Polygon Network (สมัครผ่านลิ้งค์นี้ได้เงินคืน 5% จาก Trade Fee)
- MXC : ใช้ในการซื้อ MATIC และโอนไปยัง Polygon Network
- FTX : Top 20 ของโลก CeFi มีระบบเทรดหุ้น, และ ใช้ในการโอนย้าย Stable Coin (USDC) ไปยัง Polygon Network
รีวิว Binance : https://koko-land.medium.com/7b727be8f6a0
2.DeFi
ในบทนี้จะพูดถึงการเข้าสู่โลก DeFi และ ปัญหาต่างๆที่เหล่าผู้เล่นใหม่ต่างพบเจอกัน ซึ่งเราจะพูดถึง Binance Smart Chain (BSC) Network เท่านั้น เนื่องจากมีค่า Fee ที่ถูกกว่ามาก และ ใช้งานกับ Binance ได้สบายๆเลย
Wallet
ทุกคนจะต้องมีกระเป๋าเงินของตัวเอง ไปใช้กับ DeFi Platform เพื่อให้สอดคล้องกับคำว่า Decentralized นั่นเอง ข้อดีคือ เงินอยู่ที่ตัวเราเองไม่ใช่ Exchange แต่ก็เป็น
ข้อเสีย ถ้ากระเป๋าเราถูกขโมย ก็เป็นความเสี่ยงของเรานั่นเอง กระเป๋าที่แนะนำให้ใช้ใน BSC เลยก็มีอยู่หลายเจ้าทั้งบนคอม (chrome extension) และ แอพมือถือ
- Metamask (PC) : เป็นตัวที่ใช้ได้ทั้ง ETH & BSC รองรับทุก DeFi Platform เสถียร ไม่ค่อยมีปัญหา จบในตัวเลยครับ
- Binance Chain Wallet (PC) : Official ของ Binance มีดีตรงโอนเงินจาก Binance เข้ากระเป๋าโดยตรงได้เลย ง่ายมากๆ
- Trust Wallet (Mobile App) : Official ของ Binance มี DApp ในตัวสามารถใช้เข้าเล่น DeFi ได้เลยครับ ผมว่าเวิร์คสุดสำหรับ Mobile App แล้ว
- SafePal Wallet (Mobile App) : Wallet ที่มี DApp ในตัว เป็นของ SafePal และมีฟีเจอร์ที่หลากหลาย มีความปลอดภัยที่สูงพอตัว
PancakeSwap [BSC]
ถ้าเข้ามาสู่ DeFi ใน BSC Network แล้วสิ่งที่คุณต้องรู้จักเป็นที่แรกเลยคือ PancakeSwap เป็น AMM (ตลาดแลกเปลี่ยนเหมือน Exchange ใน CeFi) ที่
ทำหน้าที่ในการแลกเปลี่ยน token และ Farms สำหรับการวาง Liquidity Pool ต่างๆ เป็น Platform ที่เรียกได้ว่าเป็นลูกรักของ Binance เลย ผ่านการออดิทแล้ว เชื่อถือได้ และ สภาพคล่องของ token ที่นี่น่าจะเยอะที่สุดในบรรดา DeFi Platform แล้วครับ
สอนการใช้งาน Metamask,Trust Wallet ที่เชื่อมกับ Binance Smart Chain
และ การใช้งาน PancakeSwap เบื้องต้น !
https://bitcoinaddict.org/2020/10/19/a-guide-to-pancakeswap/
Liquidity Pool
ใน DeFi การที่เราจะไปแลกเงินได้นั้น เนื่องจากไม่มีตัวกลางในการแลกเปลี่ยน ดังนั้นแหล่งที่มาของเงินทุนจึงเป็นใครก็ได้ พวกเราสามารถเป็นเจ้าของแหล่งเงินทุนให้คนเข้ามาแลกเปลี่ยน token โดยเราจะได้รับค่าธรรมเนียมจากคนที่เข้ามาใช้บริการ
เปรียบเทียบง่ายๆเหมือนร้านแลกเงิน ถ้าเราอยากเปิดร้านแลกเงินสักร้าน ต้องมีเงินตราให้แลกเปลี่ยน กองเงินที่เอาไว้แลกเปลี่ยนเราเรียกว่า liquidity pool และ คนที่เอาเงินมาให้ร้านแลกเปลี่ยนก็เหมือนผู้ถือหุ้นของร้าน ผลกำไรจากการแลกเงินก็จะแบ่งให้กับคนที่ถือหุ้นนั่นเองครับ
แต่ การเป็นเจ้าของ Liquidity Pool นอกจากได้กำไรแล้ว ก็ยังมีข้อเสียในเรื่องของ Impermanent loss มันคือการขาดทุนแบบไม่แน่นอน เนื่องมาจากค่าของเงินใน Liquidity Poolที่เปลี่ยนไป เนื่องจาก Liquidity Pool ของเรามีการ Rebalance Port ให้มันสมดุลย์ 50 : 50 นั่นเองครับ
อ่านเพิ่มเติมได้ที่ DeFi WTF Guide Book Part1, Part2, Part3, Part4, Part5, Part6
Farms, Vaults
ในแต่ละ platform ส่วนมากจะมีระบบ Farms เพื่อให้เราวางคู่เหรียญเพื่อเพิ่มสภาพคล่อง (liquidity) เข้าไปในระบบให้คนเข้ามาแลกเปลี่ยน (swap) ได้จากนั้นจะได้รางวัลเป็น Governance Token ของ platform นั้นๆเช่น PancakeSwap ได้ CAKE
บาง platform ก็มี Vaults ที่ทำหน้าที่เป็นห้องเก็บเงิน โดยจะแตกต่างจาก Farms ตรงที่เงินที่ฝากใน Vaults จะทำการทบเพิ่มไปเรื่อยๆเหมือนดอกเบี้ยธนาคาร ตัวอย่างที่เป็นที่รู้จักก็เช่น Beefy, autoFarm ทำให้เราไม่ต้องเสียเวลาไปกดรับ reward แล้วเอามาขายให้เมื่อยมือครับ :D
Portfolio
ในโลกของ BSC การที่เรากระจายลงทุนในหลายๆ platform ทำให้บางครั้งก็สับสนว่าเราลงอะไรไปมั่ง พอร์ตเราเติบโต มีกำไร หรือ ขาดทุนเท่าไร จึงมีคนทำเครื่องมือเพื่อทำเป็น Dashboard ให้เราดูแบบง่ายๆครับ ซึ่งผมใช้อยู่ 2 เจ้าด้วยกัน
- Yieldwatch : เป็น Dashboard ตัวแรกที่ผมใช้ ข้อดีคือทำงานรวดเร็ว บอกผลกำไร ขาดทุน และ เงินต้นอย่างชัดเจน , ข้อเสียคือยังรอบรับแค่ไม่กี่ platform ใน BSC และ บางฟีเจอร์ต้องเป็น PRO Member คือถือ WATCH Token ในกระเป๋า, นอกจากนี้ยังดูได้เพียงแค่ทีละกระเป๋าเท่านั้น
- ApeBoard : เป็นตัวที่ผมใช้อยู่ในปัจจุบันรองรับทั้ง BSC , ETH , TERRA , SOLANA นอกจากหลากหลาย Network แล้วยังรองรับหลาย Platform และ เพิ่มกระเป๋าได้หลายๆ Address คือสามารถดูได้ทีเดียวเลย แถมยังเก็บข้อมูลไว้ใน Cookies ด้วยเปิดปิดคอมใหม่ ก็ไม่ต้องใส่ address ใหม่อีกรอบ , นอกจากนี้ฟาร์มที่คนไทยใช้กันส่วนมากใน apeBoard ก็มีเกือบหมดเลยด้วย ผมคิดว่านักพัฒนาน่าจะเป็นคนไทยด้วยครับ ใช้งานทุกฟีเจอร์โดยไม่ต้องเสียเงิน แนะนำเลยตัวนี้
- safeBSC : Dashboard ของคนไทยอีกเจ้า ที่สามารถดูพอร์ทของเราได้ด้วยการ connect wallet กับ เว็บไซท์ ส่วนตัวคล้ายคลึงกับ apeBoard และ บางฟีเจอร์ก็สำหรับ pro features เท่านั้น
- JDI : ตัวนี้ก็เป็นอีกตัวของคนไทย มีข้อดีในเรื่องการจัดการ smart contract สามารถ interact กับ smart contract และ ดึงเงินออกมาโดยไม่ต้องเข้าไปหน้า UI ของ DeFi Platform นั้นๆเลย (ไว้ดึงเงินออกมา แม้หน้าเว็บจะปิดไปแล้ว)
- debank : ตัวล่าสุดของคนไทย ใช้ฟรีเหมือน apeBoard เลย โดยรวมที่นี่เหมือน apeBoard ที่เพิ่ม ฟาร์มอื่นเข้าไปด้วย โดยรวมถือว่าดีมาก ใส่แค่ address ก็ดูได้เลย (connect wallet ก็ได้เช่นกันครับ) เสียดายตรงมันเพิ่มหลาย address ไม่ได้เนี่ยละ ทำให้ไม่สามารถดูทีเดียวทุก Account ครับ
3.Smart Contract Allowance
การลงทุนใน DeFi Platform ต่างๆมีความเสี่ยงอยู่ในตัวของมันเอง อย่างแรกเลยคือการที่เราถือเงินของเราเองแล้วทำเงินหาย, การโอนเงินผิดบัญชี หรือ เน็ตเวิร์ค และ การอนุญาตให้ smart contract เชื่อมต่อกับกระเป๋าเรานั่นเอง ซึ่งในบทนี้จะพูดถึงส่วนนี้กันครับ
ปกติเวลาเรา approve ให้ smart contract ของ deFi platform นั้นใช้ token ใดๆในกระเป๋าจะมีการให้เราเลือกว่าควรให้ใช้ได้สูงสุดเท่าไร แนะนำให้ใส่เท่าที่เราจะลงทุน เช่นจะลง 100 BUSD ก็ตั้ง limit แค่ 105 BUSD ก็พอแล้ว เพราะมีบาง platform ที่ตั้งใจจะโกงเงินเรา โดยแอบดึงเงินในกระเป๋าของเราออกมานั่นเอง จึงมีคนทำเว็บไซต์สำหรับการ revoke (ถอนสิทธิ์) ที่เราเคยทำกับ smart contract ของ platform ต่างๆตามนี้ครับ
- Beefy : ใช้ Metamask เชื่อมต่อเท่านั้น
- unrekt : สามารถใช้ได้ทั้ง BSC Wallet และ Metamask ผมชอบใช้ตัวนี้เพราะมันครอบคลุมดี
- JDI : สามารถใช้ได้ทั้ง BSC Wallet และ Metamask
(ใช้สำหรับดึงเงินในกรณีเว็บไซต์ปิดเท่านั้น) - debank : ใช้ Metamask เชื่อมต่อเท่านั้น และ สามารถใช้ได้หลาย Chain ไม่ว่าจะเป็น BSC , Polygon , OkEx , Huobi [อ่านรีวิวได้ที่นี่]
ถึงแม้ว่าเว็บที่ฟาร์มอยู่ปิด เราก็ยังเอาเงินออกมาได้ผ่าน Smart Contract ครับ
https://koko-land.medium.com/aca03ca21320
4.FAQ ?
ในส่วนนี้จะรวบรวมคำถาม และ คำตอบจากที่ผู้เล่นน่าใหม่พบเจอ และ ก็มีคนถามเข้ามาให้เห็นเป็นประจำทุกวัน ตามนี้เลยครับ
Platform นี้น่าเชื่อถือมั้ย, น่าเข้าไปลงทุนหรือเปล่า เราจะดูยังไงดี
https://koko-land.medium.com/fe2d445809e9
APR กับ APY ต่างกันยังไง ?
https://koko-land.medium.com/7bc1aab562a0
แหล่งแลกเงิน Stable Coin เรทดีที่สุดใน DeFi
1inch : เหมาะกับการแลก Stable Coin เยอะๆผมลองมาหลายแพลทฟอร์มเจ้านี้ได้เรทดีที่สุดแล้วครับ 😺
โอนเงินเข้า Metamask แล้วหาเหรียญไม่เจอ, เคลม reward token แล้วหาแลกใน pancakeSwap ไม่ได้
https://koko-land.medium.com/98f4d4bfbbfc
Slippage Tolerance คืออะไร มีไว้ทำไม
https://koko-land.medium.com/d9850ee3022e
การเปลี่ยน RPC Server, Gas price (Gwei)
https://koko-land.medium.com/7a6a31423525
เหรียญที่เหมาะในการโอนเงินข้าม Exchange
https://koko-land.medium.com/8db765701b80
พาไปฟาร์ม Polygon (Matic) Network
https://koko-land.medium.com/836d72225d04
พาไปฟาร์ม Elrond Network
https://koko-land.medium.com/2dd81ecc9aa
ความเสี่ยงต่างๆบนโลก DeFi
https://koko-land.medium.com/c621bdbae641
